یادداشت‌های پاک‌نویس شده‌ی من

راه دوری نرویم، همین ۴-۵ سال پیش را یادتان بیاورید، ماه رمضان و افطارهایش، سه – چهار دقیقه مانده به اذان مغرب نوای دل‌نشین «ربنا» با صدای استاد شجریان پخش می‌شد و پشت بندش اذان مرحوم مؤذن زاده. حس و حال خاصی داشت آن لحظات، به قدری وابسته شده بودیم به این نواها و صداها که بدون آن‌ها انگار سفره افطارمان چیزی کم داشت. نمی‌خواهم زیاد در این مورد حرف بزنم، اصلن برایم مهم نیست که پس از انتخابات ۸۸ و حوادث آن روزها چه اتفاقاتی افتاد و چگونه وجهه‌ی استاد خدشه دار شد. برای شخص من که استاد شجریان به خاطر هنرش همیشه استاد است و همیشه از شنیدن صدایش لذت می‌برم.

بعد از از آن روزها، تغییراتی در برنامه های ماه رمضان و افطار صدا و سیما علی الخصوص صدا و سیمای مرکز آذربایجان شرقی (شبکه سهند) رخ داد که دیگر آن حال و هوای قدیم را نداشت. پرونده ربنای استاد که به کل بسته شد و جالب این‌که همان ربنا را یک نوجوان ۱۴-۱۳ ساله خواند و صدا و سیما هم با افتخار پخشش کرد. سوالی که چند وقتیست ذهنم را درگیر کرده است این است که اگر استاد شجریان بد است چرا از کارش تقلید کرده اند؟ در حدی که حتی یک تحریرش هم جا نیفتاده است. یعنی کسی نبود که یک ربنای جدید با لحن و نوای جدید بخواند؟ صدا و سیما که ربنا می‌خواست پخش کند چرا ربنای سلیم موذن زاده را پخش نکرد؟

گذشته از مناجات، اذان‌هایی که پخش می‌شوند هم در نوع خود جالب توجه هستند. چند نوجوان در همان سن و سال اذان‌هایی خوانده اند که از لحاظ صوت و لحن ایرادهایی دارد اما با این وجود صدا و سیما هنگام افطار اقدام به پخش آن‌ها کرده است در صورتی که قبلاً مقرر شده بود اذانی که از صدا و سیما پخش می‌شود می‌بایست به تایید کمیته اذان صدا و سیما برسد و چنانچه از هیچ نظر ایرادی به آن وارد نبود، پخش شود. این کار درست مثل این است که برای بازی‌های المپیک یک ورزشکار تازه کار را که هیچ تجربه ای در میادین جهانی و المپیک ندارد، برای کسب تجربه بفرستند حال آنکه عرصه المپیک عرصه کسب تجربه نیست بلکه باید از تجربیات مسابقات قبلی استفاده کرد و افتخار کسب کرد. اگر بحث تشویق نوجوانان به گرایش به سمت تلاوت قرآن و اذان گویی باشد، کار بسیار پسندیده ایست اما پخش اذان با صدای این نوجوانان آن هم در ماه مبارک رمضان که همه سر سفره نشسته اند و منتظر اذانند به نظرم پسندیده نیست. چون حال و هوای ماه رمضان و افطار با روزهای دیگر سال تفاوت دارد و این تفاوت با تغییر برنامه های صدا و سیما و القای هرچه بیشتر حس معنوی بودن لحظات در این ماه هم کاملاً مشهود است. شاید در روزهای دیگر مردمی که اذان پخش شده از صدا و سیما را می‌شنوند دقت چندانی به صدای مؤذن نداشته باشند.

با این وجود به نظر شخص بنده بهتر است صدا و سیما برای تشویق این نوجوانان اگر اصرار به پخش اذان با صدای این عزیزان را دارد، اذان روزهای دیگر غیر از ماه رمضان را به آن‌ها محول کند و در ماه رمضان مخصوصاً هنگام افطار اذان‌های بزرگان عرصه قرائت و مداحی را پخش کند که سال‌هاست گوش شنوندگان با صدای آن‌ها انس گرفته است.